علل بالا بودن نرخ بیکاری چیست؟ ، عوامل موثر در توسعه بازار کار و نقش دولت در شرایط کرونا - وبلاگ نوکیا

به گزارش وبلاگ نوکیا، فعال بازار کار و کارگری گفت: امروز یکی از زمان ها و شرایط خاص را طی 4 دهه گذشته تجربه می کنیم به این دلیل که سومدیریت های زیادی را در اقتصاد و بازار کار شاهدیم.

گروه مالی وبلاگ نوکیا، بیکاری یکی از معضلات مالی بسکمک از کشورهاست. کشور ایران هم همواره از این معضل بی بهره نبوده و در دو دهه گذشته با رشد جمعیت نرخ بیکاری دو رقمی را تجره کرده است. بیکاری می تواند آسیب های اجتماعی و فرهنگی از جمله اعتیاد، فقر، طلاق و افسردگی را برای جامعه به همراه داشته باشد لذا توجه به شرایط کار و اشتغال در هر کشوری حائذ اهمیت بوده و در راستای اصل عدالت اجتماعی است. کارشناسان دلایل مختلفی را برای پاسخ به بالا بودن نرخ بیکاری مطرح می کنند. در همین رابطه با حمید حاج اسماعیلی؛ کارشناس و فعال بازار کار و کارگری مصاحبه کردیم که در ادامه مشاهده می کنید.

چه دلایلی عامل بالا بودن نرخ بیکاری کشور است؟

طی دو دهه گذشته نرخ بیکاری کشور متوسط دو رقمی و کمتر از ده دوازده درصد طی 20 سال گذشته نبود به همین دلیل انگشت نقدها به سمت دولت هایی بود که تصدی امور را به صورت اجرایی در کشور داشتند علت های زیادی برای بالا بردن نرخ بیکاری در کشور مطرح بود یکی از آن ها وابستگی به درآمد های نفتی و اقتصاد دولتی بود هم خود دولت هم کارشناسان این موضوع را یکی از علت های اساسی کاهش ظرفیت در اقتصاد کشور تلقی می کردند و انتقاد داشتند تا مادامی که دولت به سمت اقتصاد تولیدی حرکت نکند هم چنان مشکل توسعه ظرفیت های اشتغال در کشور را خواهیم داشت.

دومین موضوع نبود و خلل فعالیت بخش خصوصی در اقتصاد بود که برای بالا بودن نرخ بیکاری در کشور مطرح بود به دلیل اینکه ظرفیت استخدام در دولت محدود بود و دولت سالانه بین 30 تا 35 هزار نفر را براساس قانون بودجه می توانست استخدام کند.

سومین موضوع اقتصاد خدماتی در کشور بود، به هر حال علی رغم اینکه حجم عظیمی از اشتغال کشور را به خود اختصاص داده، اما اعتقاد کارشناسان بر این است برای اینکه کشور بتواند ظرفیت بازار کار و اشتغال را افزایش بدهد باید به سمت یک اقتصاد مولد و تولیدی حرکت کند و این گریزناپذیر است تا مادامی که نتوانیم تغییر جهت در بازار کار و اقتصاد کشور ایجاد کنیم متاسفانه نرخ بیکاری هم چنان بالا خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

امنیت شغلی از مولفه های اصلی توسعه یافتگی/ اصلاح قانون کار ضرورتی به نفع منافع ملی

دستمزد و امنیت شغلی ابَر چالش کارگران / علت کاهش تقاضای کار چیست؟

از دیگر موضوعات می توانیم به نیروی کار غیرماهر و غیرحرفه ای در بازار کار اشاره کنیم این هم از موضوعاتی بود که طی دو سه دهه گذشته در کشور مطرح بود نیروی کار ماهر نیست برای همین امکان جذب بازار کار و جایگاه پیدا کردن ندارد لذا دلیل اینکه بخش زیادی از کارجویان در قالب بیکاران هستند و نرخ بیکاری در کشور افزایش پیدا می کند نداشتن مهارت کافی و لازم است.

در این شرایط نقش دولت در اقتصاد برای ایجاد اشتغال و تقویت بازار کار چیست؟

در چنین شرایطی نقش دولت نقش بسیار جدی حیاتی و سازنده است. حمایت هایی که برای بازار کار می تواند داشته باشد می تواند راهگشا باشد همان بحث مشاوره فنی است که می تواند در اختیار کارافرینان قرار بدهد و از بازار کار حمایت کند که جنبه های متفاوتی دارد. بخشی از حمایت دولت تسهیلاتی است که ارزان قیمت و آسان در اختیار کافرمایان و تولید کنندگان می گذارد که متاسفانه بعد از شیوع کرونا مقدار مطلوب را شاهد نیستیم. دومین حمایت معافیت بیمه مالیاتی در برخی مقاطع است تا بتوانند احیا شوند. پرداخت بیمه بیکاری به کسانی که شغل شان را از دست دادند یکی از حمایت هایی است که از بازار کار صورت می گیرد تا نیروی کار در مقطعی این شرایط سخت را پشت سر بگذارد و بعد از اینکه بازار کار رو نق بگیرد به کسب و کار ها برگردند در همه این بخش ها دولت عملکرد خوبی نداشته است.

در قیاس با حمایت هایی که در جریان کرونا در کشور های توسعه یافته شنیدیم حمایت های ایران ناقص کم و نارسا بوده است که باید تقویت شود. اگر می خواهیم بازار کار را احیا بکنیم توسعه بدهیم باید احساس مان این باشد که این بازار بازار ملی است و دولت باید حتما حمایت های لازم سرمایه گذاری بکند تا مقطعی که این حمایت ها بازار کار را تقویت کند در عین حال بازار کار ایران نیاز مند سرمایه گذاری هم خارجی هم داخلی است بدون سرمایه گذاری توسعه بازار کار امکان پذیر نیست. بدون توسعه تکنولوژی امکان توسعه بازار کار نیست بدون آموزش و مهارت های لازم برای نیروی کار امکان توسعه بازار کار نیست سه جنبه اصلی سرمایه گذاری انتقال دانش و تکنولوژی و آموزش نیروی کار سه مولفه اساسی توسعه بازار کار است که باید هر سه را مد نظر بگیریم هم از ظرفیت بیرونی و داخلی استفاده کنیم. در عین حال روابط کار را در کشور سامان دهی کنیم.

بیشتر بخوانید:

حاج اسماعیلی: دولت موظف به رعایت قانون و حمایت از کارگر است/ چرا رهبری نسبت به حقوق کارگران انتقاد کردند؟

حاج اسماعیلی: مطالبه کارگران اصلاح قانون کار است

هر چه تنش در بازار کار کم باشد آرامش برشود این می تواند به هدفگذاری در توسعه بازار کار کمک کند با وجود همه مسائل فنی که مطرح کردم یک مو ضوع جدی تری وجود دارد که می تواند در بازار کار راهگشا باشد و آن انسداد سیاسی است که در بخش کلان کشور است و حتما دولت مردان باید کاری کنند بخشی از مسائلی که بر مسائل مالی کشور سایه انداخته مسائل سیاسی است که در عرصه جهانی بین کشور و برخی از کشور های متخاصم به وجود آمده است لذا دولت باید تلاش کند این تنش زدایی را به شکل کافی و ممکن داشته باشد. درست است عناد ها نسبت به کشور جدی است و برخی بهانه گیری ها باعث شده این عناد ها و دشمنی ها علیه کشور باشد و روی زندگی مردم روی معیشت و مسائل اجتماعی و مالی کشور تاثیر بگذارد، ولی می تواند با تلاش و رایزنی دولت در بخش دیپلماسی کاهش پیدا کند هر چه تنش های سیاسی کاهش پیدا کند مسائل در داخل کشور بهبود می یابد و به تبع آن وضع مالی و اجتماعی کشور بهتر می شود و این خودش راهگشا برای نشاط اجتماعی امنیت اجتماعی و امنیت عمومی و برای همگرایی بین مردم و دولت که در نهایت می تواند باعث شکوفایی و توسعه کشور شود.

دولت ها در سالیان گذشته چه اقداماتی باید می کردند و نکردند که امروز شرایط اشتغال و کار در کشور نابسامان است؟

علی رغم فعالیت های گسترده ای که برای برطرف مسائل دو دهه گذشته در کشور اجرا شده نرخ بیکاری بالاست و بخشی از مسائل است علتش این است اولا اقداماتی که اجرا شده تکمیل نشده و در ابتدای راه است در عین حال نتوانستیم زیرساخت های لازم را به صورت جدی در بازار کار فراهم کنیم. در بخش هایی پیشرفت داشتیم یکی ابلاغ سیاست های اصل 44 است که در سال 84 کلید خورده این راه را برای مشارکت مردم تا حدودی در قانون فراهم کرده، اما هنوز دولت رقیب بخش خصوصی است و فضای کسب و کار مناسب نیست. بروکراسی اداری پیچیده ای در راستا فعالیت مردم برای حضور در بخش مالی وجود دارد. در کنار این ها فضای کسب و کار مطلوب نیست رتبه خوبی نداریم رتبه ما شاید الان بیش از 126 باشد که در بین 180 کشور آن هم برای کشوری که می خواهد نرخ بیکاری را کاهش بدهد اصلا مناسب نیست.

زیرساخت مالی و بانکی ما هنوز با اشکالات بسیار گسترده ای روبه روست که خود این مانع گسترده برای ظرفیت سازی در اقتصاد است. بانک ها به جای تسهیل گری بنگاه داری می کنند و شرایط مناسب نیست هنوز برخی از قوانین دست و پا گیر در راستا فعالیت های کسب و کار ها وجود دارد که باید اصلاح شود. آموزش های لازم به صورت فراگیر در کشور برای توسعه بازار کار نیست، اما شرایط امروز ما کاملا شرایط استثنایی است که نمی تواند زیاد با شرایط گذشته تطبیق داشته باشد. ما یکی از زمان ها و شرایط خاص را طی 4 دهه گذشته تجربه می کنیم به این دلیل که سومدیریت های زیادی را در اقتصاد و بازار کار شاهدیم. هم نواقص و نارسایی را در بازار کار شاهدیم و هم مشکل هدفمندی یارانه ها را که سایه بر بازار کار کشور انداخته و هنوز مسائل برطرف نشده و تحریم ها یکی از جدی ترین مسائلی است که شدت و اندازه آن نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده و همه بازار کار کشور را تحت تاثیر قرار داده است و در کنار این ها شیوع کرونا که از اواخر سال گذشته در کشور شروع شد مازاد این مسائل شد و علاوه بر مسائل قبلی مسائل جدیدی در بازار کار کشور تحمیل کرد.

منبع: خبرگزاری دانشجو