تغییر اقلیم چه تاثیری بر سلامت انسان دارد؟ - وبلاگ نوکیا

به گزارش وبلاگ نوکیا، یک عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی در تشریح اثرات تغییر اقلیم بر سلامت انسان می گوید: این تغییرات می تواند بر تمامی جوانب زندگی انسان از جمله سلامتی اثرگذار باشد. البته تاثیرات تغییر اقلیم بر سلامتی می تواند بر حسب شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و آسیب پذیری مردم منطقه متفاوت باشد.

ایسنا نوشت: چند سالی است که گرمایش دنیای و تغییر اقلیم به عنوان یکی از پربحث ترین چالش های زیست محیطی توجهات دنیای را به خود جلب نموده و کارشناسان مختلف محیط زیست، تاثیرات منفی این پدیده را روی موجودات گیاهی و جانوری آنالیز و نسبت به آن هشدار می دهند. در چنین شرایطی، در کشور ما نیز مطالعاتی پراکنده در رابطه با اثرات تغییر اقلیم بر سلامت اجرا شده و البته به نظر می رسد اتخاذ سیاست های موثر و تصمیمات کاربردی در خصوص سازگاری و جلوگیری از اثرات سوء این پدیده بر سلامت، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر حامد محمدی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان و محققی که چند سالی است در حوزه تاثیر تغییر اقلیم روی سلامت مطالعه می نماید؛ می گوید: تغییر اقلیم ناشی از فعالیت های انسانی و یکی از نگرانی های دهه های آینده بشر است. برای همین است که در سال 2015 توافق نامه بین المللی پاریس به منظور کنترل افزایش دمای کره زمین، به امضای 196 کشور دنیا رسید و هر ساله اجلاس های بین المللی جهت تدوین اقدامات اجرایی کاهش گازهای گخانه ای برگزار می گردد.

وی با اشاره به اینکه گرمایش دنیای و تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت های بشر یکی از مسائل عمده زیست محیطی است که در دو دهه اخیر توجه بسیاری از محافل علمی و سیاسی دنیا را به خود جلب نموده است، می گوید: این تغییرات می تواند بر تمامی جوانب زندگی انسان از جمله سلامتی اثرگذار باشد. البته تاثیرات تغییر اقلیم بر سلامتی می تواند برحسب شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و آسیب پذیری مردم منطقه متفاوت باشد.

• بچه ها و سالخوردگان در معرض اثرات منفی تغییر اقلیم

محمدی در خصوص اثرات منفی تغییر اقلیم بر سلامتی انسان می افزاید: تغییرات آب و هوایی و به تبع آن افزایش میانگین دما، سبب افزایش موج گرمایی در تابستان و روزهای کمتر سرد در زمستان می گردد. افراد حساس به موج گرمایی شامل مبتلایان آسم، بیماران روانی، بچه ها، افراد سالخورده، افراد مشغول در مشاغل حرارتی استرس زا و بی خانمان ها، تحت تاثیر این تغییرات قرار می گیرند.

• تغییر اقلیم و خطر بیماری های واگیردار

به گفته این استاد دانشگاه، افزایش دفعات وقوع موج های گرمایی، سبب افزایش رطوبت و آلودگی هوای شهرها می گردد که خود می تواند بر سلامت انسان اثرگذار باشد. همچنین وقایعی مانند سیل و خشکسالی که از تبعات تغییرات آب و هوایی است، می توانند از راه های مختلف بر سلامتی انسان اثرگذار باشند. از دست دادن سرپناه، کاهش فراوری مواد غذایی (گرسنگی)، آلودگی منابع آب، افزایش ریسک ابتلا به بیماری های واگیردار و آسیب به زیرساخت های ارائه خدمات سلامت همگی می تواند از اثرات وقایع مربوط به تغییرات آب و هوایی محسوب شوند.

این دکترای سلامت در بلایا و فوریت ها، با اشاره به تعدادی از مطالعات صورت گرفته در حوزه تغییر اقلیم و سلامتی، می گوید: بر اساس تحقیقی که ما در شهر تهران انجام دادیم، روند تاثیرات پدیده تغییر اقلیم بر مراجعات اورژانس قلبی عروقی و تنفسی در آینده را تا سال 2050 در شهر تهران آنالیز کردیم. در حال حاضر هم در خصوص اثرات این پدیده روی بیماری های منتقله از آب مطالعه ای را در دست اقدام داریم.

• مطالعات جزیره ای در خصوص تغییر اقلیم و سلامت انسان

این عضو هیأت علمی دانشگاه ادامه می دهد: برای دانشجویان خاتمه نامه هایی را در خصوص تاثیر تغییر اقلیم بر گرد و غبار و همچنین تاثیر تغییر اقلیم بر کمیت و کیفیت آب تعریف نموده ایم که تا خاتمه سال نتایج آن منتشر خواهد شد. البته در بخش سلامت و تغییر اقلیم در دانشگاه ها و پژوهشگاه های مختلف کشور مطالعاتی اجرا شده و حتی تعدادی خاتمه نامه در حوزه سازگاری با تغییر اقلیم در حال اجرا است، اما متأسفانه این مطالعات به شکل جزیره ای است و انسجامی بین آنها وجود ندارد. منطقی است که این پژوهش ها به صورت نظام مند و یکپارچه انجام گردد تا در نهایت امکان استفاده از این پژوهش ها در تصمیم گیری ها و بهبود کیفیت زندگی شهروندان و حفظ سلامتی آنها فراهم گردد.

• افزایش مراجعات پزشکی در مناطق سردسیر

وی در ادامه با تأکید بر اینکه اثرات تغییر اقلیم با توجه به شرایط جغرافیایی و توپوگرافی مناطق مختلف، می تواند متفاوت باشد، می گوید: طبق آنالیز ها، در مناطقی که اقلیمی سرد و کوهستانی دارند، اثرات موج گرمایی شدیدتر است. بنابراین باید روی اثرات سلامتی تغییر اقلیم در مناطق سرد و معتدل بیشتر متمرکز شویم چون در این نقاط الگوی بارشی از برف به سمت باران در حال تغییر است و چون اقلیم این مناطق سرد بوده مردم در برابر موج گرمایی ناسازگارتر هستند. برای همین هم مراجعات اورژانس برای بیماری های قلبی، عروقی در فصل گرم بالا می رود و هم آمار تلفات افزایش پیدا می نماید.

این استاد دانشگاه در ادامه با بیان اینکه پارامترهای اجتماعی، مالی و خصوصیات سن و جنس افراد در تشدید یا تحدید اثرات تغییر اقلیم نقش دارند و با تأکید بر اینکه جوامع و مناطق آسیب پذیرتر بیشتر از تغییر اقلیم آسیب می پذیرند، تصریح می نماید: تغییر اقلیم روی افراد سالخورده بیشتر تاثیر می گذارد. همچنین در مناطقی که شغل اصلی مردم دامپروری و کشاورزی است، اثرات تغییر اقلیم مشهودتر است؛ چون در صورت وقوع خشکسالی ناشی از تغییر اقلیم، مردم کل منابع معیشت و اشتغال خود را از دست می دهند، در نتیجه تغییر اقلیم روی زندگی این افراد و به طور غیر مستقیم روی سلامت آنها اثرگذار خواهد بود.

• ضرورت شناسایی خطرات تغییر اقلیم بر سلامتی مردم

محمدی با اشاره به ضرورت استخراج آمار و اطلاعات مربوط به تاثیر تغییر اقلیم روی زندگی و سلامت مردم مناطق مختلف ایران تأکید می نماید: باید خطرات تغییر اقلیم را احصا کنیم و در بازه های بلندمدت و کوتاه مدت برنامه ریزی هایی برای مقابله با اثرات منفی این پدیده داشته باشیم. قطعا شناسایی اثرات تغییر اقلیم در نقاط مختلف، در تصمیم گیری های کلان کشوری از جمله در جانمایی ساخت و سازها، کاربری اراضی، بودجه بندی ها و ... موثر خواهد بود. حتی ضروری است در برنامه های توسعه کشور در دوره های آینده به داده های مربوط به اثرات تغییر اقلیم در سلامت مردم توجه داشته باشیم.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی زنجان در ادامه با اشاره به ضرورت پیش بینی تاثیرات تغییر اقلیم بر سلامت، می گوید: باید روشن کنیم که تغییر اقلیم چه تاثیری روی سلامت مردم و جامعه دارد؟ برای کاهش اثرات منفی تغییر اقلیم چه اقدامات پیگشیرانه ای می توان انجام داد؟ بدین منظور باید بتوانیم الگوهای تغییر اقلیم و پارامترهای اقلیمی را در آینده آنالیز کنیم و بر مبنای آن بتوانیم پیش بینی کنیم که چه اتفاقاتی در سطح ملی و منطقه ای در حال وقوع است. سازگاری با این پدیده باید در برنامه های درازمدت و کوتاه مدت مدنظر قرار گیرد.

وی می افزاید: در حال حاضر برای پیش بینی چگونگی تغییرات آب و هوایی در مناطق مختلف کشور از داده های فراوریی مرکز توزیع داده های IPCC (هیأت بین الدولی تغییر اقلیم) استفاده می کنیم. ضروری است با همکاری سازمان های مرتبط زیر نظر سازمان هواشناسی کشور داده های آب و هوایی در مقیاس مکانی و زمانی مناسب فراوری و در اختیار محققین از جمله پژوهشگران حوزه سلامت برای برآورد با بیماری های مرتبط در آینده قرار گیرد.

• لزوم اطلاع رسانی دقیق پدیده های جوی برای بیماران و سالخوردگان

محمدی در بخش خاتمهی صحبت هایش با اشاره به ضرورت اطلاع رسانی های عمومی در خصوص اثرات بهداشتی تغییر اقلیم، تأکید می نماید: عموم مردم باید آموزش های لازم را دریافت نمایند تا اثرات تغییر اقلیم به حداقل برسد. در صورت احتمال وقوع موج های گرمایی و سرمایی و طوفان ها و سایر وقایع حدی آب و هوایی، باید سیستم هشدار و اطلاع رسانی وجود داشته باشد تا گروه های مختلف از جمله بیماران قلبی- عروقی و سالخوردگان بدانند که چه خطراتی در کمین آنها است. تاسیس و راه اندازی یک سیستم هشدار مناسب همراه با اطلاع رسانی عمومی از ضروریات است که در پیشگیری و کاهش اثرات سوء و در مواجهه با این پدیده موثر و مفید واقع خواهد شد.