زنجیره ای ها، بلای جان خرده فروشان اصفهانی - وبلاگ نوکیا

به گزارش وبلاگ نوکیا، نفیسه زمانی نژاد- اصفهان- خبرنگار:اشتغال زایی، کوتاه شدن دست دلالان و توزیع کالاها با تنوع و قیمت مناسب از جمله فرصت هایی است که با تاسیس فروشگاه های زنجیره ای برای مردم یک شهر ایجاد می گردد.

اما این فروشگاه ها این روزها در شهر اصفهان قارچ گونه رو به افزایش است و باعث گلایه اغلب خرده فروشانی شده که آنها را عاملی برای کم رونقی و ورشکستگی اصناف خرد قلمداد می نمایند.

• اشتغال در فروشگاه های زنجیره ای

براساس آمار موجود حدود 25 هزار نفر در فروشگاه های زنجیره ای کشور به صورت مستقیم مشغول به فعالیت هستند، 2500 شعبه فروشگاهی تحت 70 برند به عنوان فروشگاه های زنجیره ای فعال است و بالغ بر 5 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری در این بخش صورت گرفته است. نزدیک به 70 سال از پیدایش نخستین نسل از این فروشگاه ها در کشورمان می گذرد.

درطول زمان و دهه های مختلف، روند رشد و توسعه این نوع از کسب وکار همیشه ثابت نبوده و با نوساناتی همراه بوده است. اما موضوع واضح این است که در یک دهه اخیر، همیشه دولت و مسئولان در حال کوشش بوده اند تا الگوی عرضه کالا در ایران را به کشورهای مختلف نزدیک نمایند و شرایطی برای تجمیع واحدهای کوچک به شکل فروشگاه های زنجیره ای فراهم آورند. استدلال نیز آن است که در فروشگاه های زنجیره ای به دلیل حذف واسطه ها و مذاکره مستقیم با تولیدنمایندگان و عرضه نمایندگان برای خرید انبوه کالا با مناسب ترین قیمت، محصولات با ارزان ترین قیمت به دست مصرف نماینده خواهد رسید. با استقبال از این استدلال هرچه می گذرد فروشگاه های زنجیره ای در حال افزایشند. فقط دراصفهان به عنوان یک کلان شهرها با گشت وگذاری درخیابان های آن متوجه می شویم بازارهای زنجیره ای از لحاظ تعداد پا به پای کسبه خرد پیش رفته و حتی در کوچه های شهر فروشگاه های زنجیره ای تاسیس شده یا در حال تاسیس است.

اما با وجود مزایای فراوان، تعداد زیاد فروشگاه های زنجیره ای بحث های فراوانی را باعث شده چراکه زمینه ساز بر هم خوردن تعادل بازار خرده فروشی های سنتی شده و حتی درباره آینده کسب وکار آنها نگرانی هایی وجود دارد. به علاوه در تقابل دو صنف فروشگاه های زنجیره ای و فروشگاه های کوچک با وجود قیمت پایین تر فروش، این گلایه مطرح شده که کیفیت محصولات عرضه شده در فروشگاه های زنجیره ای پایین تر است. لازم به ذکر است که در کلان شهر اصفهان علاوه بر برندهای مطرح فروشگاه های زنجیره ای، بازارهای روز کوثر شهرداری نیز وجود دارد که پراکندگی آنها متناسب با مناطق شهرداری صورت گرفته تا پوشش مناسب را ایجاد کند.

• تعداد زیاد واحدهای صنفی خرده فروشی

دراین باره محمد مجیری، مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی شهرداری اصفهان بیان می نماید: ایجاد فروشگاه های بزرگ زنجیره ای که با سرعت زیادی هم رو به رشد هستند براساس قانون نظام صنفی انجام می گردد و بازارهای شهرداری نیز که با برند کوثر نام گذاری شده، جزو همین فروشگاه های زنجیره ای به شمار می آید.

وی تصریح می نماید: عده ای از صاحبان فروشگاه های خرد از توسعه فروشگاه های زنجیره ای نگران هستند چون وجود آنها را عاملی برای بی رونقی کسب وکار خود می دانند، از این رو با اعضای شورای شهر جلساتی کارشناسانه برگزار و تعیین شد یکی از مسائل اصلی، تعداد واحدهای صنفی خرده فروشی است که تعداد آنها بیش از حد استانداردهای جهانی است و باید از سوی اتاق های اصناف و اتحادیه ها دراین باره بازنگری گردد. مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی شهرداری اصفهان می افزاید: براساس قانون صاحبان زمین های هزار متر مربع و بیشتر، می توانند در زمینه ایجاد فروشگاه چندمنظوره سرمایه گذاری نمایند، بنابراین نمی توان مانع فعالیت آنها شد، ولی تا زمانی این روند پیش می رود که بین عرضه و تقاضا تعادل وجود داشته باشد.

وی در زمینه مزایا و خدمت رسانی فروشگاه های کوثر می گوید: به وسیله فروشگاه های کوثر برای حدود یکهزار نفر به طور مستقیم اشتغال زایی پایدار صورت گرفته، به علاوه آن که تعداد زیادی اشتغال غیرمستقیم نیز ایجاد شده است. کسبه خرد یا افراد واجد شرایط می توانند برای دریافت غرفه یا انجام همکاری با این فروشگاه ها اقدام نمایند. به گفته این مسئول خدمت رسانی مناسب چنین بازارهایی برای ما دارای اهمیت است، ضمن آن که تماس های مردمی با شهرداری از میزان بالای رضایت آنها از قیمت ها و تنوع کالاها خبر می دهد.

• تغییرات باید بلند مدت باشد

با وجود آن که رشد قابل توجه فروشگاه های زنجیره ای فرصت مناسبی برای توزیع کالا با نرخ مناسب و مهم تر از آن فرصتی برای اشتغال زایی است، از سوی اصناف خرد شهر با ایجاد آنها بسیار مخالفت می گردد. این در حالی است که به تبع سیاست های جهانی مبنی بر ساماندهی مشاغل شهری به ویژه در کشورهای پیشرفته که با رشد جمعیت و احتیاج به کاهش زمان مصرفی هر شهروند برای خرید روبرو هستند، در بسیاری از نقاط کشور، به ویژه در شهرهای پرجمعیت ما نیز چنین فروشگاه هایی رشد نموده اند و بی شک در آینده دراصفهان نیز با گسترش بیشتر آنها روبرو خواهیم بود. یک فعال بازاری دراین باره می گوید: ازآنجاکه دامنه فعالیت فروشگاه های زنجیره ای در سال های اخیر به شدت رو به رشد بوده، ضروری است برای تعادل بخشی به آنها چاره ای اندیشیده گردد.

مجتبی زرافشان می گوید: سال هاست که تجارت های خرد زندگی بسیاری از خانواده ها را تأمین می نماید؛ تغییرات در سیستم فروش هم باید در بلندمدت صورت گیرد و نمی توان از فردی که سالیان زیادی است در محله ای قدیمی یک سوپرمارکت کوچک دارد انتظار داشت که تغییر شغل دهد یا آن که خود را با مدرنیته هماهنگ کند.

او ادامه می دهد: در حال حاضر فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای به سرعت در حال رشد هستند و واحدهای صنفی کوچک مانند سوپرمارکت ها از این امر آسیب فراوانی می بینند زیرا با احداث یک فروشگاه زنجیره ای تعداد زیادی از این واحدها مجبور به تعطیلی می شوند. این فعال بیان می نماید: تا زمانی که خریدار امکان تهیه یکجا و ارزان تر محصولات مورد نظرش را به وسیله فروشگاه های زنجیره ای دارد، به سراغ خرده فروش نمی رود مگر زمان هایی که به فروشگاه زنجیره ای دسترسی نداشته باشند. ازاین رو بسیاری از فعالان شهر با مشکل کمبود خریدار و حتی در زمان هایی با رکود کامل روبرو هستند. زرافشان خاطرنشان می نماید: گرچه فروشگاه های زنجیره ای دارای ویژگی های مثبت فراوان است اما نه به قیمت از بین رفتن اصناف خردی که شاید تنها منبع درآمدی برای صاحبانشان محسوب می شوند.

• ساختار خرد اقتصاد شهری در اصفهان

رسول جهانگیری، رئیس اتاق اصناف اصفهان با اشاره به ساختار خرد اقتصاد شهری در اصفهان می گوید: با به روز شدن و تغییر، فروشگاه های زنجیره ای ضربه بزرگی به اصناف وارد آورده اند درحالی که فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای در جهان متناسب با فضای شهرسازی آنها ایجاد شده است. وی اظهار می نماید: نقش میدانی اصناف قابل انکار نیست؛ اصناف در دولت های مختلف همراه مسئولان بوده اند و در بسیاری از تصمیمات مانند هدفمندی یارانه ها، اقتصاد مقاومتی، تحریم ها و... همیشه در میدان حضور داشته اند. در این شرایط سخت مالی متقابلا انتظار اصناف هم از متولیان این است که در تصمیماتی که مرتبط با آنهاست، دخالت داشته باشند و به نظرات آنها نیز توجه گردد و بقای آنها در نظر گرفته گردد.